Katar to nieprzyjemny objaw chorobowy, który potrafi uprzykrzyć życie (i to nie tylko w sezonie jesienno-zimowym). Sprawa staje się poważniejsza, gdy katar dotyka dzieci, które zwykle ciężej znoszą jakiekolwiek problemy zdrowotne. Jak pomóc dziecku z katarem? Jakie domowe sposoby można wykorzystać chcąc ulżyć dziecku w cierpieniu? Jakie mogą być przyczyny kataru? Jak długo może trwać? O tym wszystkim przeczytacie w poniższym artykule!
Katar u dziecka – przyczyny
- Infekcje wirusowe (najczęściej wywoływane przez rinowirusy oraz wirusy grypy)
- Infekcje bakteryjne (np. haemophilus influenzae, treptococcus pneumoniae, moraxella catarrhalis)
- Reakcje alergiczne (na pyłki roślin, sierść zwierząt domowych, roztocza, alergie na wybrane typy pokarmów)
- Wizyta na basenie
- Suche powietrze
- Dieta wzmagająca produkcję śluzu w organizmie (m.in. produkty mleczne, cukier)
- Słaba odporność
- Długotrwałe przebywanie na zimnie lub przegrzanie
- Reakcja organizmu na gwałtowne zmiany temperatur
- Skrzywiona przegroda nosowa
- Przewlekłe stany zapalne zatok przynosowych
- Bierne palenie
- Wyżynanie się zębów mlecznych i/lub choroby zębów
- Zanieczyszczenie środowiska
- Lot samolotem (u osób szczególnie wrażliwych każda aktywność wywołująca wzrost ciśnienia w zatokach może wywołać katar)
Ile trwa katar u dziecka?
Długość występowania objawów związanych z obrzękiem, niedrożnością i cieknącym nosem zależy głównie od przyczyny, która wywołała u dziecka katar.
W przypadku klasycznego przeziębienia katar trwa zazwyczaj maksymalnie około tygodnia (w niektórych przypadkach przedłuża się do 10 dni). Grypa zwykle skutkuje zatkanym nosem przez góra 2-3 tygodnie. Jeżeli pojawiło się zapalenie zatok lub choroba przeszła w stan przewlekły, katar może towarzyszyć dziecku jeszcze dłużej.
Przedłużająca się niedrożność górnych dróg oddechowych wymaga konsultacji z pediatrą oraz specjalistą otolaryngologii. Nieleczony katar może doprowadzić do nieprzyjemnych i niebezpiecznych powikłań, takich jak np. zapalenie ucha środkowego, które może uszkodzić zmysłu słuchu.
Domowe sposoby leczenia kataru u dzieci
W przypadku pojawienia się pierwszych objawów kataru warto sięgnąć po bezpieczne metody domowe. Jeśli zareagujemy szybko i zadbamy o zdrowie dziecka, skrócimy czas infekcji, a co najważniejsze zapobiegniemy powikłaniom oraz konieczności zastosowania leczenia silnymi antybiotykami.
- podawanie witaminy C
- wygrzewanie w łóżku
- ziołowe inhalacje (np. z dodatkiem Amolu)
- ciepła herbata z dodatkiem soku malinowego lub imbiru
- domowy syrop z cebuli
- nacieranie pleców i klatki piersiowej (np. Amol, maści na bazie mentolu, które ułatwiają oddychanie)
- lekkostrawna dieta pozbawiona nabiału, cukru, wysoce przetworzonej żywności oraz potencjalnych alergenów
- zwiększenie podaży bioflawonoidów (np. dzięki jedzeniu większej ilości cytrusów, innych owoców oraz piciu świeżych soków warzywnych)
- płukanie zatok (np. za pomocą zestawu Irigasin)
- nawilżanie powietrza
- krople do nosa (krople z solą fizjologiczną są bezpiecznym i skutecznym środkiem do nawilżania błon śluzowych nosa. Mogą być stosowane zarówno u niemowląt, jak i u starszych dzieci)
Dla poprawy samopoczucia dziecka istotne jest również oczyszczanie nosa. Jeżeli Twoja pociecha jest jeszcze mała, sprawdź jak nauczyć dziecko wydmuchiwać nos.
Dziecięcy katar – niezbędna profilaktyka
Zdrowa dieta, która pomaga w leczeniu i zapobieganiu nawrotom kataru u dzieci
Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale dieta wywiera ogromny wpływ na zdrowie zatok, zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Rodzice podczas planowania posiłków powinni brać to pod uwagę! Dieta dziecka zmagającego się z katarem powinna być (w miarę możliwości) pozbawiona śluzotwórczych i prozapalnych składników. Mowa tu głównie o nabiale, słodzonych napojach, wszelkiej maści słodyczach oraz produktach na bazie białej, rafinowanej mąki. W czasie najsilniejszego nasilenia objawów warto rozważyć również odstawienie jajek i smażonych potraw. Dieta powinna być lekkostrawna oraz pełna witamin, których organizm dziecka potrzebuje w dużych ilościach, gdy zmaga się ze stanem zapalnym.
Jakie produkty są zalecane podczas leczenia kataru?
Świeże soki warzywne, rosół z dodatkiem sporej ilości włoszczyzny, świeże owoce i warzywa, produkty z pełnego ziarna. Gdy stan dziecka się poprawi można wprowadzić nieco bardziej ciężkostrawne składniki jak na przykład orzechy, nasiona, dobrej jakości mięso i ryby.
Higiena rąk – ważny element profilaktyki
Edukowanie dzieci na temat odpowiedniej higieny rąk jest niezwykle istotne. Regularne mycie dłoni, zwłaszcza po kontakcie z innymi dziećmi, bezpośrednio po zabawie i przed jedzeniem, pomaga zminimalizować ryzyko zarażenia różnymi drobnoustrojami, które mogą prowadzić nie tylko do pojawienia się kataru, ale i dużo poważniejszych schorzeń.
Katar u dziecka – diagnostyka
Choć w większości przypadków katar jest wynikiem niegroźnej infekcji wirusowej, istnieją sytuacje, w których konieczna jest wizyta u lekarza:
- przewlekły katar: jeśli objawy kataru utrzymują się dłużej niż zwykle, a stan malucha nie wydaje się poprawiać, konieczna będzie konsultacja z pediatrą. Przewlekły katar może być wynikiem infekcji bakteryjnej, alergii lub innych schorzeń wymagających wiedzy i doświadczenia lekarza.
- wysoka gorączka i trudności w oddychaniu: jeśli dziecko ma wysoką gorączkę, trudności w oddychaniu lub inne niepokojące objawy, natychmiast skonsultuj się z lekarzem! Nie warto zwlekać. Każda godzina zwłoki może wpłynąć w negatywny sposób na stan Twojej pociechy, a co za tym idzie wydłużyć okres rekonwalescencji.
Badania, które warto wykonać w przypadku nawracającego zapalenia zatok przynosowych u dziecka:
- testy alergiczne: nie tylko na alergie wziewne i kontaktowe, ale i na alergie pokarmowe.
- wymaz z nosa: ułatwia zdiagnozowanie przyczyny choroby i dobranie odpowiedniego leku, który zadziała bezpośrednio na patogen wywołujący katar i niedrożność nosa. Warto wykonać takie badanie przed rozpoczęciem antybiotykoterapii. Leczenie antybiotykami na chybił trafił może doprowadzić do uodpornienia się bakterii odpowiedzialnych za chorobę.
- badanie fizykalne: laryngolog sprawdzi czy w nosie dziecka występują polipy, sprawdzi stan błon śluzowych nosa, a także gardła i uszu.
- badania obrazowe: np. RTG lub tomografia komputerowa. Badanie to pozwoli na uzyskanie bardziej szczegółowego obrazu struktury zatok i ocenę ewentualnych niepokojących zmian.
- badania krwi: podstawowe badania krwi, takie jak morfologia i CRP, mogą być przeprowadzone w celu oceny ogólnego stanu zdrowia dziecka oraz ewentualnych wskaźników stanu zapalnego.
- endoskopia nosa: to badanie, podczas którego lekarz używa cienkiego, giętkiego endoskopu do obejrzenia wnętrza nosa i zatok. To umożliwia ocenę ewentualnych zmian w błonach śluzowych czy obecności polipów.
- testy funkcji układu oddechowego dziecka: w przypadku podejrzenia problemów z układem oddechowym, lekarz może zlecić dodatkowe testy, takie jak spirometria czy inne testy funkcji płuc.
Katar to znany każdemu objaw chorobowy. Zazwyczaj przechodzi samoistnie lub przy pomocy domowych sposobów leczenia. Niekiedy jednak przechodzi w ostrzejszą fazę, która wymaga interwencji lekarskiej. Czujność i rozwaga rodziców mogą zapobiec poważnym dla dziecka konsekwencjom kataru.
Zostaw komentarz